BESİN ZİNCİRİ

Canlıların beslenme ilişkileri:

Üretici: Kendi besinini kendi üreten canlılara üretici denir.

tüketici:kendi besinini üretemeyen başka bir canlıyı besin olarak kullanan canlılara denir.

• otoburlar: ot ile beslenen canlılara denir. Örnek:keçi, tavşan ,çekirge, tırtıl,inek vb.
• etobur: et ile beslenen canlılara denir.Örnek kartal, yılan,aslan, atmaca,kurbağa,kurt vb.
• hepçiller: hem et hem ot ile beslenen canlılara denir.Örnek : ayı, tavuk, serçe  vb.

ayrıştırıcı: Canlı atıklarıyla beslenen ve toprağa dönüştüren çürükçül canlılardır.saprofitler olarakta bilinirler.Mantarlar ayrıştırıcı olarak bilinirler.

Besin zinciri -ağı ve besin piramidinin tüm basamakların da bulunurlar.

Besinciri nedir?

Canlıların birbiriyle olan beslenme ilişkilerini gösteren şemaya denir.

besin zinciri

besin zinciri

 yukarıdaki besinzinciri için çekirge otobur( I tüketici), kurbağa etobur (II tüketici),                         yılan etobur(III tüketici)ve kartal etobur(IV tüketici) dir.

önemli

Dünyamızın temel enrji kaynağı güneştir. Güneş enerjisini doğrudan kullanabilen canlılar üreticilerdir.bundan dolayı besin zinciri, besin ağı ve besin piramidi daima üretici canlılar ile başlar.

Not: Eğer yukarıdaki besin zincirinde kurbağa sayısı azalır ise ;

• yılan kurbağa ile beslenemediğinden dolayı sayısı azalır.
• yılan sayısı azalır ise kartal yılanla beslenemediğiden  dolayı kartal sayısı azalır.
• çekirgeler kurbağa tarafından avlanamadığından dolayı sayıları artar.
• ot sayısı ise çekirge sayısı artığından dolayı sayısı azalır.

Besin ağı:

Birden fazla besin zincirini bir arada barındıran örüntüye denir. besin ağıda besin zinciri gibi daima üretici canlılar ile başlar.

besin ağı

Besin piramidi:

Canlılar arasındaki enerji geçişlerini incelemek için kullanılan piramide besin piramidi denir.besin piramidinin en alt basabağında üreticiler bulunur ve  her basamağında ayrıştırıcılar bulunur.

Besin Piramidin de aşağıdan yukarıya gidildikçe;

• üreticilerden son tüketiciye doğru gider.
•  üretici canlıların güneşten aldığı enerji miktarı her üst basamağa %10 geçer.
• canlı sayısı ve tür sayısı azalır.
• canlı vücudunda biriken zehir miktarı artar.
• biyokütle azalır.

not:

besin piramidinde üst basamağa geçemeyen %90 enerji canlılar bir kısmını kendi yaşamsal enerjilerinde bir kısmını ısı enerjisine dönüştürürler.