HAL DEĞİŞİM ISILARI

HAL DEĞİŞİM ISILARI

Hatırlatma:

Erime: katı haldeki bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine denir.

Donma: Sıvı haldeki bir maddenin ısı vererek katı hale geçmesine denir.

Buharlaşma : Sıvı haldeki bir maddenin ısı alarak gaz hale geçmesine denir.

Yoğuşma: Gaz halindeki bir maddenin ısı vererek sıvı hale geçmesine denir.

Erime ısısı ve Donma ısısı:

Erime ısısı: 1 g katı maddeyi tamamen sıvı hale getirmek için dışarıdan alması gereken ısıya erime ısısı denir.

* erime ısısı Le ile gösterilir.

* Formülü Q=m.Le dir.

*Birimi j/g

*Q birimi j  dur.

*m birimi g dır.

*** Kar yağışı durduktan sonra havanın soğumasının nedeni buz kristallerinin sıvı hale geçerken dışarıdan ısı almasıdır.

Örnek: 1

 15 g buzu tamamen sıvı hale getirmek için verilmesi gereken enerji kaç jouledir?Lbuz=300j/g dır

Çözüm:

Q=m.Le

Q=15.300

Q=4500j ısı verilmesi gerekir.

Örnek: 2

20 g buza 3000 j ısı verilir ise kaç g buz sıvı hale geçer?(Lbuz=300j/g)

Çözüm:

Q=m.Le

3000=m.300

 m=10 g

20 g buzdan 10g sıvı hale geçer 10 g buz kalır.

Donma ısısı: 1 g sıvıyı tamamen katı hale geçmesi için dışarıya vermesi gereken ısıya denir.

 erime ısısı Ld ile gösterilir.

* Formülü Q=m.Ld dir.

*Birimi j/g

*Q birimi j  dur.

*m birimi g dır.

*** büyük meyve depolarına soğuk havalarda su kovalarının konulmasının nedeni; su donarken dış ortama ısı vermesidir böylece depoda sıcaklık artışı olur meyveler donmaz.

Örnek: 1

 30 g suyu tamamen buz hale getirmek için dışarıya verilmesi gereken enerji kaç jouledir?Lsu=300j/g dır

Çözüm:

Q=m.Ld

Q=30.300

Q=9000 j 

Örnek: 2

 100 g suyu  buz hale getirmek için  dışarıya 6000 j verildiğine göre kaç g su buz halini almıştır?Lsu=300j/g dır

Çözüm:

Q=m.Ld

6000=m.300

m=20 g

100 g suyun 20 g buz olmuştur. 80 g su olarak kalmıştır.

                                                               Buharlaşma ve Yoğuşma Isısı

Buharlaşma Isısı: Bir gram sıvıyı tamamen gaz haline getirebilmek için gerekli olan ısıya
buharlaşma ısısı denir.

*Lb ile gösterilir.

*Birimi j/g dır.

*Q=m.Lb formülü ile bulunur.

***Elimize döktüğümüz kolonyanın serinlik hissi oluşturmasının nedeni koloyanın buharlaşırken  vücudumuzdan ısı almasıdır.

***Denizde veya havuzda yüzen birinin çıktıktan sonra üşümesinin nedeni suyun vücuttan ısı alması ve vücudun ısı kaybetmesidir.


Örnek:5 ml suyu tamamen gaz haline getirmek için gerekli olan ısı miktarı kaç jouledir?(Lb su=2250j/g)

Çözüm:

Q=m.Lb

Q=5.2250

Q=11250 j


Örnek:100 ml  bir X sıvısına 20000 j ısı verilir ise kaç gram sıvı buharlaşır. ?(Lb x=500 j/g)

Çözüm:

Q=m.Lb

20000=m.500
20000/500=m

m=40g


Yoğuşma Isısı: 1 gram gazın tamamen sıvı hale gelebilmesi için dışarıya vermesi gereken ısı miktarına denir.

* Ly ile gösterilir.

*birimi j/g dır.

* Q=m.Ly formülü ile bulunur.

***yağmurlu havalarda havanın ısınmasının nedeni; havadaki gaz buharının sıvı hale geçerken dış ortama ısı vermesinden dolayıdır.

Örnek:60 g su buharını tamamen sıvı hale getirmek için dışarıya vermeksi gereken enerji ne kadardır?(Ly=200j/g)

Çözüm: 

Q=m.Ly

Q=60.200
Q=18000j dışarıya verir.

Örnek:
                                                                                 

Maddeler	Erime ısısı Le(j/g)
X	300
Y	180
Z	270
T	200

Eşit kütleli X,Y, Z ve T maddelerinin donma sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız?

Çözüm:

erime ısısı=donma ısısı

Donma ısısı küçük olan maddelerin donma süresi küçük ,donma ısısı büyük olan maddelerin donma süresi büyüktür.

X>Z>T>Y