madde döngüsü nedir?
Canlıların yaşamlarını devam ettirebilmek için canlı veye cansız ortamda beslenirler.Bu ortamlarda canlılar için hayati önemi olan maddelerin canlı ve cansız ortamlardaki geçişlerine madde döngüsü denir.
Doğadaki madde döngüleri bir çeşit geri dönüşüm de diyebiliriz.Bu geri dönüşümde doğa rol alır.3 çeşit döngü vardır.
1.Su Döngüsü
Yeryüzündeki denizler,göller,dereler ve tüm su birikintilerinin güneşten aldıkları ısı yardımıyla buharlaşıp atmosferde yoğuşarak yeryüzüne yağmur,kar,dolu şeklinde geri gelmesine su döngüsü denir. Su döngüsünde buharlaşma ve yoğuşma haldeşiğimleri etkilidir.
2. KARBONDİOKSİT(CO2) ve OKSİJEN DÖNGÜSÜ
Yanma tepkimeleri,solunum ve taşıtların atmosfore saldığı CO2 gazı üretici canlılar tarafından fotosentez olayında kullanılarak besin ve oksijen oluşur.oluşan besin ve oksijen kullanılması sonucu CO2 gazı oluşur.CO2 gazının ve O2 gazının atmosferdeki bu döngüsüne karbondioksit ve oksijen dönüsü denir.
3.AZOT (N2) DÖNGÜSÜ
Atmosferin %78 azot gazı ile doludur.Havadaki bu serbest azot yıldırım ve şimşeklerle ya da baklagillerin köklerindeki azot bağlayıcı bakteriler ile ve canlı atıkları ile azot toprağa bağlanır.Bu gazın bir kısmı atmosfere azot gazı salınır bir kısmı fotosentez olayı ile üretici canlıların vücuduna oradan tüketicilere aktarılır. azot gazının bu dolanımı na azot döngüsü denir.
madde döngülerinin önemi:
Bir maddenin birden fazla kullanılmasına olanak sağlar.
Eğer doğada madde döngüleri olmamış olsaydı bir bölgede azalır, bir bölgede artar ya da canlı vücutlarına geçiş olmazdı.Madde döngüleri dünyanın her bölgesine maddelerin yayılmasını sağlar.
