ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ
Enerji dönüşümü: cismin sahip olduğu enerji türünün değişmesine enerji dönüşümü denir.Cismin sahip olduğu enerji türü değişse bile toplam enerjisi değişmez bu olaya enerji korunumu denir.
Potansiyel enerjinin - Kinetik enerjiye dönüşümü:
Barajda biriktirilen suyun yüksekten aşağıya doğru gönderildiğinde potansiyel enerjisi azalırken suyun sürati artığından kinetik enerjisi artar. Potansiyel enerjinin - Kinetik enerjiye dönüşümü görülür.
Yukarıdan aşağıya doğru atılan atılan topun yüksekliği azalacağından sahip olduğu potansiyel enerji azalır top aşağı yaklaştığında sürati artacağında kinetik enerjisi artar.Potansiyel enerjinin - Kinetik enerjiye dönüşümü görülür.
Not: Yukarıdan aşağıya gönderilen cisimlerin yere olan yakınlığı azaldığından potansiyel enerjisi azalır.Sürati artacağından dolayı kinetik enerjisi artar.
,
kaydıraktan kayan çocuk
kayak yapan kayakçı
dağdan aşağıya inen çığ
Potansiyel enerjinin - Kinetik enerjiye dönüşümü görülür.
kinetik enerjinin-potansiyel enerjiye dönüşümü:
Aşağıdan yukarı doğru atılan kep yukarı doğru ilerledikçe sürati azalır ve Yüksekliği artığından dolayı potansiyel enerjisi artar. kinetik enerjinin-potansiyel enerjiye dönüşümü görülür.
Havaya atılan top yükseldikçe sürati azalır ve hareket enerjisi azalır ve yükseldikçe potansiyel enerjisi artar. kinetik enerjinin-potansiyel enerjiye dönüşümü görülür.
Not: aşağıya yukarıdan gönderilen cisimlerin yere olan mesafesi artığından potansiyel enerjisi artar.Sürati artacağından dolayı kinetik enerjisi azalır.
Açıklamalı soru:
Bir ipin ucuna asılan bilyenin sabit bir noktada sallanması sonucu izlediği yol şekildeki gibidir.Çekim potansiyel enerjisi ve kinetik enerjileri hakkında yorum yapınız.
Bilye 1 Yönünü izlerse: Cismin sürati azalacağından kinetik enerjisi azalır.yüksekliği artığından dolayı çekim potansiyel enerjisi artar. Kinetik enerji çekim potansiyel enerjisine dönüşür.
Bilye 2 Yönünü izlerse: bilyenin yüksekliği azaldığı için çekim potansiyel enerjisi azalır.bilyenin sürati artığından kinetik enerjisi artar.
Bilye 3 Yönünü izlerse: bilyenin yüksekliği azaldığı için çekim potansiyel enerjisi azalır.bilyenin sürati artığından kinetik enerjisi artar.
Bilye 4 Yönünü izlerse: Cismin sürati azalacağından kinetik enerjisi azalır.yüksekliği artığından dolayı çekim potansiyel enerjisi artar. Kinetik enerji çekim potansiyel enerjisine dönüşür.
Not:
K ve M noktalarında çekim potansiyel enerjisi en fazla kinetik enerji en azdır.
L noktasında kinetik enerji max.çekim potansiyel enerjisi minimumdur.
Sürtünme Kuvvetinin Kinetik Enerjiye Etkisi
Sürtünme kuvvetinin daha önceki yıllarda cismin hareket yönüne ters yönde hareket ettiğini öğrenmiştik.
***Okul bahçesinde hareket ettirdiğimiz futbol topunun bir süre sonra durmasının nedeni sürtünme kuvvetinin topun hareket yönüne ters yönde olmasıdır.
---Bu örnekten anlaşılacağı gibi topun kinetik enerjisi(hareket) sürtünme kuvvetiyle ısı enerjisine dönüşür.
***Deniz motoru kapatıldığında bir süre sonra durmasının nedeni su direnci(sürtünme kuvveti) deniz motorunun kinetik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür.
***Yamaç paraşütüyle atlayan bir kişinin yavaş bir şekilde aşağı inmesini sağlayan hava direncidir.
---hava direnci paraşütcünün hareket yönüne zıt yönde etki ederek hareketini yavaşladır.kinetik enerjisi sürtünme kuvvetiyle ısı enerjisine dönüşür.
Not: Sürtünme kuvveti cisimlerin hareketini yavaşlatıcı yönde hareket ederler.
