HÜCRE
Temel canlılık olaylarının geliştiği canlıların en küçük yapı birimine hücre denir
*Hücreler gözle görülemeyecek kadar küçük yapılardır. mikroskop yardımıyla görüle bilinirler.
*hücrenin 3 temel kısmı vardır.
-hücre zarı
-çekirdek
-sitoplazma
hücrenin kısımları
Hücre zarı
-Hücrenin etrafını çepe çevre sarar ve hücreyi dış etkenlerden korur.
-hücreye şekil verir.
-hücrenin ihtiyacı olan maddeleri alır ve atıkların hücre dışına atılmasını sağlar. bu özelliğinden seçici ve geçirgen denilmiştir.
-Canlıdır.
*bitki hücresinde olup hayvan hücresinde bulunmayan hücre çeperi(hücre duvarı) bitkiye dayanıklık sağlar.hücre çeperi cansızdır.
Çekirdek
*hücrenin yönetim merkezidir.
*kalıtım materyallimizi taşıyan DNA burada bulunur.
*bitki ve hayvan hücrelerde bulunur.
-gelişmemiş hücrelerde çekirdek yoktur.kalıtım materyali sitoplazma da bulunur.
kalıtım materyalimizi taşıyan parçalara gen .DNA ve özel proteinlerin bir araya gelmesine kromozom denir
Sitoplazma
Hücre zarı ve çekirdek arasını dolduran yumurta akına benzeyen sıvıya sitoplazma denir.
Sitoplazma da bulunan organeller:
- mitokondri: Hücre içinde besinleri parçalayarak enerji üretilmesini sağlar.hücrenin enerji santralidir.
Fazla enerji harcayan hücrelerde birden fazla bulunabilir. Kas,sinir ve karaciğer hücresi gibi
- sentrozom: Hücre bölünmesine görevlli 2 sentriyolden oluşmuştur. İğipliklerini oluşturur.
- Ribozom: Bütün canlılarda bulunur.protein üretiminde görevlidir.
- Lizozom: Hücre içi sindirimi sağlar. Hayvan hücreleri ve ilkel bitkilerde bulunur.gelişmiş bitkilerde bulunmaz.
- Golgi cisimciği: Hücre içinde salgı salgılanması ve paketleme görevi görür.
- Koful: Hcre içinde atık maddelerin bir süre depolandığı yerdir.
-Bitki hücresinde büyük ve sayı olarak az
-Hayvan hücresinde küçük ve çok bulunur.
- Endoplazmik retikulum: Madde taşınmasında görevlidir.Kanallarda oluşmuştur.
- Plastitler: Sadece bitki hücresinde bulunur.
-Kloroplast: bitkilere yeşil rengi verir.Karbondioksit , su ve ışığı kullanarak besin ve oksijen üretir.Fotosentezin olayını gerçekleştirir.
-Kromoplast:Bitki hücrelerine sarı, kırmızı,ve turuncu rengi verir.
-Lökoplast: Rensizdir. Besin depolanmasını sağlar.
Bitki ve Hayvan Hücresi Arasındaki Farklar
bitki hücresi |
hayvan hücresi |
1.Şekli köşelidir. 1. şekli ovalimsidir.
2.Hücre çeperi bulunur. 2. hücre çeperi bulunmaz.
3.Sentrozom bulunmaz. 3. sentrozom bulunur.
4.Koful büyük ve sayıca az 4. Kofullar küçük ve sayıca çok
5.Plastitler bulunur. 5. plastitleri bulunmaz
NOT: -Lizozom hayvan hücresi ve ilkel yapılı bitkilerde bulunur gelişmiş yapılı bitkilerde bulunmaz
-Hücre kelime olarak boş odacık anlamına gelir
2.Hücre çeperi bulunur. 2. hücre çeperi bulunmaz.
3.Sentrozom bulunmaz. 3. sentrozom bulunur.
4.Koful büyük ve sayıca az 4. Kofullar küçük ve sayıca çok
5.Plastitler bulunur. 5. plastitleri bulunmaz
NOT: -Lizozom hayvan hücresi ve ilkel yapılı bitkilerde bulunur gelişmiş yapılı bitkilerde bulunmaz
-Hücre kelime olarak boş odacık anlamına gelir