ISI ve SICAKLIK
Isı : Madde taneciklerinin sahip olduğu hareket(kinetik ) enerjilerinin toplamına ısı denir.
Sıcaklık: madde taneciklerinin sahip olduğu hareket enerjilerinin ortalamasına sıcaklık denir.
Isı ve Sıcaklığı şöyle bir örnek ile açıklaya biliriz;
Sıcaklık: madde taneciklerinin sahip olduğu hareket enerjilerinin ortalamasına sıcaklık denir.
Isı ve Sıcaklığı şöyle bir örnek ile açıklaya biliriz;
- 8/E sınıfından 10 öğrenci fen bilimleri dersi sınavından her biri 90 puan almıştır.
- Yukarıdaki örnekte her öğrenci 90 puan aldıysa 10 öğrencinin notlarının toplamı 900 puan yapar.Buradaki 900 puan toplamı; 8/E sınıfını madde olarak kabul edersek ısı enerjisini temsil eder.
- yukarıdaki örnekte eğer sınıfın fen bilimlerindeki ortalamasını bulmaya çalışır isek 10*90=900 puan 10 öğrencinin not toplamıdır.900/10=90 işleminde sınıfın fen ortalaması 90 puan dır bu puan bize sıcaklığı temsil etmektedir.
ısı sıcaklık
*ısı bir enerji çeşididir. * sıcaklık bir ölçüm ya da bir göstergedir.
*birimi kalori(cal) yada joule dir . * birimi santigrad derece ya da celcius(C)tur.
*sıcaklık madde miktarına bağlıdır. * madde miktarına ve cinsine bağlı değildir.
*hareket enerjilerinin toplamıdır. * hareket enerjilerinin ortalamasıdır.
*kalorimetre kabı ile ölçülür. * termometre ile ölçülür.
- Not: Sıcaklıkları aynı olmasına rağmen madde miktarları farlı olan sulardan miktarı çok olanın sahip olduğu enerji miktarı fazladır.
- Not: 1 kalori= 4,18 joule tir.
Öz Isı:
Bir maddenin 1gr sıcaklığını 1 C artırmak için gerekli olan enerjiye öz ısı denir.
- Öz ısı küçük ''c'' harfi ile gösterilir.
- Öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.
Madde
|
Öz ısı (j/g C)
|
Madde
|
Öz ısı (j/g C)
|
Su
|
4,18
|
Oksijen
|
0,92
|
Alkol
|
2,54
|
Civa
|
0,12
|
Zeytin yağı
|
1,96
|
Alüminyum
|
0,91
|
Demir
|
0,46
|
Kurşun
|
0,13
|
Bakır
|
0,37
|
Sonuç: yukarıdaki öz ısı tablosunda bazı maddelerin öz ısı değerlerini vermiştik.Eşit miktarda ısı alan maddelerden;
- ➽sıcaklık artışı çok olan öz ısı küçük
- ➽sıcaklık artışı az olan maddelerin öz ısısı büyük olur.
- ➽öz ısısı küçük olan maddeler erken ısınır erken soğur.
- ➽öz ısı büyük olan maddeler geç ısınır,geç soğur.
Örnek sorular:
Madde
|
Öz ıs (g/j)
|
X
|
2,1
|
Y
|
0,9
|
Z
|
1,7
|
ilk sıcaklıkları aynı olan x,y ve z maddelerinde özdeş ısıtıcılarla eşit sürede ısı verilir ise sıcaklık artışlarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız?
Çözüm; öz ısısı küçük olan maddelerin sıcaklık artışı çok öz ısısı büyük olan maddelerin sıcaklık artışı az olur.
Y>Z>X Olur.
örnek soru:
Maddeler
|
İl sıcaklık(C)
|
Son sıcaklık(C)
|
K
|
18
|
47
|
L
|
18
|
58
|
M
|
18
|
41
|
N
|
18
|
53
|
İlk sıcaklıkları verilen K,L,M ve N maddelerine öz deş ısıtıcılarla eşit süre ısı verildiğinde son sıcaklıkları tablodaki gibi olmaktadır.Buna göre öz ısılarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız?
Çözüm: llk ve ve son sıcaklıkları arasındaki sıcaklık artışını bularak öz ısıları hakkında yorum yapabiliriz.
∆t: son sıcaklık-ilk sıcaklık
K için ∆t: 47-18=29 C olur.
L için ∆t: 58-18=40 C olur.
M için ∆t:41-18=23 C
N için ∆t:53-18=35 olur.
sıcaklık artışı az olan maddelerin öz ısısı büyük sıcaklık artışı çok olan maddelerin öz ısısı küçük olur.
M>K>N>L olur.
