ÖZ ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ , KÜTLE – SICAKLIK İLİŞKİSİ, ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ

 ÖZ ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ , KÜTLE – SICAKLIK İLİŞKİSİ,  ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ

Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar

ISI

•Madde taneciklerin sahip olduğu kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamına iç enerji denir.

•Sıcaklıkları farklı maddeler arasında aktarılan enerjiye ısı enerjisi denir.

•Isı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür.

•Birimi kalori ( veya joule’dir.

SICAKLIK

•Madde tanecikleri başına düşen ortalama enerjiye sıcaklık denir.

• Sıcaklık termometre ile ölçülür.

• Birimi celciustur ve ‘C’ harfi ile göstererilir.

ÖZ ISI

Öz Isı bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C artırmak veya azaltmak için alınması veya verilmesi gereken enerjiye öz ısı denir.

• Öz ısı maddeler için ayırt edici özelliktir ve madde miktarına bağlı değildir.

• Birimi cal/g C veya j/g C’dir.

NOT

öz ısısı küçük olan maddeler erken ısınır erken soğur Öz ısısı büyük olan maddeler geç ısınır geç soğur.

ÖZ ISI SICAKLIK İLİŞKİSİ

İlksıcaklıkları ve kütleleri eşit olan su ve yağa özdeş ısıtıcılarla ile eşit süre ısı verilen yağının öz ısısı

1 964 J/g g°C), suyun öz ısısından 4 18 J/g g°C) küçük olduğu için bu sıvılara özdeş ısıtıcılar ile eşit ısı

verildiğinde yağının sıcaklık artışı suyun sıcaklık artışına göre fazla olmuştur.

Yani suyun 1 gramının sıcaklığını 11°C artırmak için suya verilmesi gereken ısı 4 18 J iken zeytinyağın 1gramının sıcaklığını 11°C artırmak için zeytinyağına verilmesi gereken ısı 1 964 J’dür.

İlk sıcaklıkları ve kütleleri eşit X, Y ve Z maddelerine özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısı verilir ise son sıcaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?

İlk sıcaklıkları ve kütleleri eşit K, L, M ve N maddelerine özdeş

ısıtıcılar ile eşit süre ısı verildiğinde son sıcaklıkları tablodaki gibi olmaktadır K, L, M ve N maddelerinin öz ısıları arasındaki ilişki nasıl olur?

KÜTLE SICAKLIK İLİŞKİSİ

ISI SICAKLIK İLİŞKİSİ

İlk sıcaklıkları aynı özdeş sıvılara özdeş ısıtıcılar ile şekildeki gibi ısı verilir ise sıvıların son sıcaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?

İlk sıcaklıkları aynı özdeş sıvılara özdeş ısı kaynaklarıyla farklı süre ısı verilir ise son sıcaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?

ÖZ ISI VE SICAKLIK

ISI ve SICAKLIK

    Isı : Madde taneciklerinin sahip olduğu hareket(kinetik ) enerjilerinin toplamına ısı denir.

    Sıcaklık: madde taneciklerinin sahip olduğu hareket enerjilerinin ortalamasına sıcaklık denir.


Isı ve Sıcaklığı şöyle bir örnek ile açıklaya biliriz;

1. 8/E sınıfından 10 öğrenci  fen bilimleri dersi sınavından her biri 90 puan almıştır.

• Yukarıdaki örnekte her öğrenci 90 puan aldıysa 10 öğrencinin notlarının toplamı 900 puan yapar.Buradaki  900 puan  toplamı; 8/E sınıfını madde olarak kabul edersek ısı enerjisini temsil eder.

• yukarıdaki örnekte eğer sınıfın fen bilimlerindeki ortalamasını bulmaya çalışır isek 10*90=900 puan 10 öğrencinin not toplamıdır.900/10=90 işleminde sınıfın fen ortalaması 90 puan dır bu puan bize sıcaklığı temsil etmektedir.  

                   ısı                                                                          sıcaklık

*ısı bir enerji çeşididir.                                            *     sıcaklık bir ölçüm ya da bir göstergedir.

*birimi kalori(cal) yada joule dir .                          *      birimi santigrad derece ya da celcius(C)tur.

*sıcaklık madde miktarına  bağlıdır.                       *      madde miktarına ve cinsine bağlı değildir.

*hareket enerjilerinin toplamıdır.                           *       hareket enerjilerinin ortalamasıdır.

*kalorimetre kabı ile ölçülür.                                 *        termometre ile ölçülür.

•   Not:   Sıcaklıkları aynı olmasına rağmen madde miktarları farlı olan sulardan miktarı çok olanın sahip olduğu enerji miktarı fazladır.
•    Not:   1 kalori= 4,18 joule tir.

                        10 kalori=41,8 joule dir.

Öz Isı:

Bir maddenin 1gr sıcaklığını 1 C artırmak için gerekli olan enerjiye öz ısı denir.

• Öz ısı küçük ''c'' harfi ile gösterilir.
• Öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

Madde	Öz ısı (j/g C)	Madde	Öz ısı (j/g C)
Su	4,18	Oksijen	0,92
Alkol	2,54	Civa	0,12
Zeytin yağı	1,96	Alüminyum	0,91
Demir	0,46	Kurşun	0,13
Bakır	0,37

Sonuç: yukarıdaki öz ısı tablosunda bazı maddelerin öz ısı değerlerini vermiştik.Eşit miktarda ısı alan maddelerden;

•  ➽sıcaklık artışı çok olan öz ısı küçük 
• ➽sıcaklık artışı az olan maddelerin öz ısısı büyük olur.
• ➽öz ısısı küçük olan maddeler erken ısınır erken soğur.
• ➽öz ısı büyük olan maddeler geç ısınır,geç soğur.

Örnek sorular:

Madde	Öz ıs (g/j)
X	2,1
Y	0,9
Z	1,7

ilk sıcaklıkları aynı olan x,y ve z maddelerinde özdeş ısıtıcılarla eşit sürede ısı verilir ise sıcaklık artışlarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız?

Çözüm; öz ısısı küçük olan maddelerin sıcaklık artışı çok öz ısısı büyük olan maddelerin sıcaklık artışı az olur.

Y>Z>X     Olur.

örnek soru:

Maddeler	İl sıcaklık(C)	Son sıcaklık(C)
K	18	47
L	18	58
M	18	41
N	18	53

   İlk sıcaklıkları verilen K,L,M ve N maddelerine öz deş ısıtıcılarla eşit süre ısı verildiğinde son sıcaklıkları tablodaki gibi olmaktadır.Buna göre öz ısılarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız?

Çözüm: llk ve ve son sıcaklıkları arasındaki sıcaklık artışını bularak öz ısıları hakkında yorum yapabiliriz.

∆t: son sıcaklık-ilk sıcaklık

K için ∆t: 47-18=29 C olur.

L için ∆t: 58-18=40 C olur.

M için ∆t:41-18=23 C

N için ∆t:53-18=35 olur.

 sıcaklık artışı az olan maddelerin öz ısısı büyük sıcaklık artışı çok olan maddelerin öz ısısı küçük olur.

M>K>N>L  olur.