16 Mart 2021 Salı

HAL DEĞİŞİM ISILARI

HAL DEĞİŞİM ISILARI


Erime ısısı

•Katı haldeki bir maddenin dış ortamdan ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir.


•Katı haldeki 1 gram maddenin tamamen sıvı hale geçmesi için dış ortamdan alması gereken ısıya erime ısısı denir.


•Erime ısısı küçük olan maddeler çabuk erir çabuk donar.


•Eriyen maddeler dış ortamdan ısı alarak sıvı hale geçtiğinden dolayı dış ortamın soğumasına neden olur.



Donma Isısı


•Sıvı haldeki bir maddenin dış ortama ısı vererek katı hale geçmesine donma denir.


•1 gram sıvı maddenin tamamen katı hale geçmesi için dış ortama vermesi gereken ısıya donma ısısı denir.


•Donma ısısı küçük olan maddeler çabuk donar çabuk erir.


•Donan maddeler dış ortama ısı vererek katı hale geçtiğinden dolayı dış ortamın ısınmasına neden olur.






Buharlaşma Isısı

• Sıvı haldeki bir maddenin dış ortamdan ısı alarak gaz hale geçmesine erime denir.


•1 gram sıvı maddenin tamamen gaz hale geçmesi için dış ortamdan alması gereken ısıya buharlaşma ısısı denir.


•Buharlaşma ısısı küçük olan maddeler çabuk buharlaşır çabuk yoğuşur.


•Buharlaşan maddeler dış ortamdan ısı alarak gaz hale geçtiğinden dolayı dış ortamın soğumasına neden olur.





Yoğuşma Isısı


•Gaz haldeki bir maddenin dış ortama ısı vererek sıvı hale geçmesine yoğuşma denir.


•1 gram gaz maddenin tamamen sıvı hale geçmesi için dış ortama vermesi gereken ısıya yoğuşma ısısı denir.


•Yoğuşma ısısı küçük olan maddeler çabuk yoğuşur çabuk buharlaşır.


•Yoğuşan maddeler dış ortama ısı vererek sıvı hale geçtiğinden dolayı dış ortamın ısınmasına neden olur.






Hal Değişim Isılarının Günlük Hayattan Örnekleri





Karpuzu güneşe koyduktan bir süre sonra karpuzu soğuduğu görülür.







Büyük meyve ve sebze hallerine kışın su dolu varillerin konulması.








Kar yağışı durduktan sonra havanın birden soğuduğu görülür.






Dolaptan çıkarılan soğuk su bardağının etrafında su damlacıklarının oluşumu görülür.



ÖZ ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ , KÜTLE – SICAKLIK İLİŞKİSİ, ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ

 ÖZ ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ , KÜTLE – SICAKLIK İLİŞKİSİ,  ISI – SICAKLIK İLİŞKİSİ


Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar


ISI


•Madde taneciklerin sahip olduğu kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamına iç enerji denir.


•Sıcaklıkları farklı maddeler arasında aktarılan enerjiye ısı enerjisi denir.


•Isı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür.


•Birimi kalori ( veya joule’dir.


SICAKLIK


•Madde tanecikleri başına düşen ortalama enerjiye sıcaklık denir.


• Sıcaklık termometre ile ölçülür.


• Birimi celciustur ve ‘C’ harfi ile göstererilir.


ÖZ ISI



Öz Isı bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 C artırmak veya azaltmak için alınması veya verilmesi gereken enerjiye öz ısı denir.


• Öz ısı maddeler için ayırt edici özelliktir ve madde miktarına bağlı değildir.


• Birimi cal/g C veya j/g C’dir.


NOT

öz ısısı küçük olan maddeler erken ısınır erken soğur Öz ısısı büyük olan maddeler geç ısınır geç soğur.




ÖZ ISI SICAKLIK İLİŞKİSİ








İlksıcaklıkları ve kütleleri eşit olan su ve yağa özdeş ısıtıcılarla ile eşit süre ısı verilen yağının öz ısısı
1 964 J/g g°C), suyun öz ısısından 4 18 J/g g°C) küçük olduğu için bu sıvılara özdeş ısıtıcılar ile eşit ısı
verildiğinde yağının sıcaklık artışı suyun sıcaklık artışına göre fazla olmuştur.

Yani suyun 1 gramının sıcaklığını 11°C artırmak için suya verilmesi gereken ısı 4 18 J iken zeytinyağın 1gramının sıcaklığını 11°C artırmak için zeytinyağına verilmesi gereken ısı 1 964 J’dür.






İlk sıcaklıkları ve kütleleri eşit X, Y ve Z maddelerine özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısı verilir ise son sıcaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?








İlk sıcaklıkları ve kütleleri eşit K, L, M ve N maddelerine özdeş
ısıtıcılar ile eşit süre ısı verildiğinde son sıcaklıkları tablodaki gibi olmaktadır K, L, M ve N maddelerinin öz ısıları arasındaki ilişki nasıl olur?






KÜTLE SICAKLIK İLİŞKİSİ






ISI SICAKLIK İLİŞKİSİ



İlk sıcaklıkları aynı özdeş sıvılara özdeş ısıtıcılar ile şekildeki gibi ısı verilir ise sıvıların son sıcaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?










İlk sıcaklıkları aynı özdeş sıvılara özdeş ısı kaynaklarıyla farklı süre ısı verilir ise son sıcaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?