TAM GÖLGE NEDİR?

Işığı geçirmeyen bir madde üzerine ışık ışınları düştüğünde ışık ışınları cismin arka tarafına geçemez. Cismin arka tarafında oluşan karanlık bölgeye tam gölge denir.

GÖLGE NASIL OLUŞUR?

• Işık ışınlarının doğrusal yol izlemesi

• Işık ışınlarının önüne saydam olmayan opak madde geçmesi gerekir.

HER CİSMİN GÖLGESİ KENDİNE BENZER

BÜYÜK CİSİMLERİN GÖLGESİ BÜYÜK KÜÇÜK CİSİMLERİN GÖLGESİ KÜÇÜK OLUR

GÖLGE BOYUNU DEĞİŞTİRME

cismi ışık kaynağına yakınlaştırır isek gölge boyu büyür. cismi ışık kaynağından uzaklaştırırsak gölge boyu küçülür.

ışık kaynağı cisme yakınlaştırılırsa gölge boyu büyür. ışık kaynağı cisimden uzaklaştırılır ise gölge boyu küçülür. 

 perde cisme yakınlaştırılır ise gölge boyu küçülür. perde cisimden uzaklaşırsa gölge boyu büyür.

sabah vakti cismin gölge boyu büyük ve yönü batıya doğrudur.

akşam vakti cismin gölge boyu büyük ve doğuya doğrudur.

öğlen vakti cismin gölge boyu kısa ve cismin dibine doğrudur.

konu anlatımı için tıkla

 IŞIĞIN MADDE İLE KARŞILAŞMASI

Bir ışık kaynağı madde ile karşılaştığında ya tamamına yakını geçer, ya bir kısmı geçer yada hiç geçmez.

Saydam Madde Üzerine düşen ışığın tamamına yakınını geçiren maddelere saydam madde denir.

• saydam maddelerin arkasındaki cisimler net

görünür.

•Üzerine düşen ışığın tamamına yakınını geçirir.

Yarı Saydam Madde üzerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir.

Üzerine düşen ışığın bir kısmını geçirir.

Cismin arkasındaki nesnelere net görünmez.

Saydam olmayan opak madde Üzerine düşen ışığı geçirmeyen maddelere saydam olmayan opak madde denir.

•Üzerine düşen ışığı geçirmez.

•Cismin arkasındaki nesne görülmez.

KONU ANLATIMI İÇİN TIKLA 

 Yansıma, yansıma çeşitleri ve yansıma kanunları

Yansıma : ışığın bir yüzeye çarparak yön değiştirmesine denir.

Görme Olayı: cisimlere çarpan ışınların yansıyıp gözümüze gelmesi ile gerçekleşir.

Düzgün Yansıma: ışık kaynağından çıkan paralel ışık ışınlarının yüzeye çarptıktan sonra yine birbirine paralel olarak yansımasına düzgün yansıma denir.

Not: Düzgün yansıma pürüzsüz ve durgun su yüzeyinde gerçekleşir.

Dağınık Yansıma: ışık kaynağından çıkan paralel ışık ışınlarının yüzeye çarptıktan sonra dağınık yansımasına düzgün yansıma denir.

Not: Dağınık yansıma pürüzlü ve dalgalı su yüzeyinde gerçekleşir.

Yansıma Kanunları

Gelen ışın :Işık kaynağından yansıtıcı yüzeye ulaşan ışındır.

Yansıyan ışın :Yansıtıcı yüzeyden geldiği ortama geri dönen ışındır.

Normal: Gelen ışının düştüğü yüzeye dik olarak çizilen çizgidir.

Gelme açısı: Gelen ışın ile normal arasındaki açıdır.

Yansıma açısı :Yansıyan ışın ile normal arsındaki açıdır.

yansıma kanunları

1.

Gelen ışın, yansıyan ışın ve yüzeyin normali aynı düzlemdedir.

2.

Gelme açısı, yansıma açısına eşittir.

3.

 Yansıtıcı yüzeye dik gönderilen ışın kendi

üzerinden geri yansır.

konu anlatımı için tıkla

 IŞIĞIN YAYILMASI

Çevremizdeki nesneleri görmemize yarayan en önemli şey ışıktır.

Işık bir enerji kaynağıdır.

Bir ışık kaynağından çıkan ışık ışınları doğrusal bir yol izler.

Işığın izlediği yol basit ışın çizimleri ile gösterilir.

ışık ışınlarının doğrusal bir yol izlediğine ait günlük hayattan örnekler.

Düz ve eğri borudan ışık kaynağına bakma deneyi

  sonuç: ışık doğrusal bir yol izler.

Karton kutu ve ışık kaynağı deneyi

 sonuç: ışık her yöne doğrusal bir şekilde yayılır.

Ortasında delik açılmış kartonlardan ışık kaynağına bakmak

sonuç: ışık doğrusal bir yol izler.

Güneş gibi mum gibi noktasal ( küresel ) ışık kaynaklarından çıkan ışık ışınları her yöne doğrusal bir şekilde yayılır.

Sahne ışıkları, el feneri araba farları, sokak lambaları gibi noktasal olmayan ışık kaynakları sadece aydınlatılması istenen yeri aydınlatır

GENLEŞME VE BÜZÜLME

 GENLEŞME VE BÜZÜLME

ISI MADDLERİ ETKİLER

• Isı alan maddelerin sıcaklığında artış olduğu gibi şeklinde değişime sebep olur.

• Isı alan maddelerin hacminde (boyutlarında ısı etkisiyle büyümesine genleşme denir.

• Isı veren maddelerin sıcaklığında azalma olduğu gibi şeklinde değişime sebep olur.

• Isı veren maddelerin hacminde (boyutlarında ısı vermesi sonucu küçülmesine büzülme denir

Katılarda Genleşme Ve Büzülme Örnekleri

Sıvılarda Genleşme ve Büzülme

Gazlarda Genleşme ve Büzülme

Isı, Sıcaklık ve Isı Alışverişi

ISI VE SICAKLIK

 Sıcaklığı günlük hayattan anlamaya yönelik örnekler

Buza dokunduğumuzda soğuk kalorifer peteğine dokunduğumuzda ılık çay bardağına dokunduğumuzda sıcak hissederiz Cisimlere dokunduğumuzda hissettiğimiz sıcak soğuk olma durumuna sıcaklık denir.

Isıyı anlamak için gülük hayattan örnekler

Not:Kısacası ısı sıcak olan nesnelerden soğuk nesnelere doğru aktarılan enerji çeşidi dir

Isı ve sıcaklık arasındaki farklar

ISI ALIŞVERİŞİ

Farklı sıcaklıktaki maddeler arasındaki enerji alışverişine ısı alışverişi denir.

•Isı akışı, sıcak maddeden soğuk maddeye doğrudur

• Isı alışverişi tamamlandığında sıcak maddenin sıcaklığı azalırken soğuk maddenin sıcaklığında artış

olur.

DENGE SICAKLIĞI

Isı alışverişi, her iki maddenin sıcaklıkları eşitleninceye kadar devam eder. Ulaşılan bu son sıcaklığa

denge sıcaklığı denir.

• Denge sıcaklığı, her zaman karıştırılan maddelerin sıcaklık değerleri arasında yer alır

Örnek olarak 20°C ve60°C sıcaklığa sahip iki maddenin birbirine teması sonucu son sıcaklık 20°C ve 60°C arasında olur.

•Denge sıcaklığı madde miktarına bağlı olarak değişir.

•Sıcaklığı aynı olan maddeler arasında ısı alış verişi gerçekleşmediğinden denge sıcaklığı maddelerin

sıcaklığına bağlıdır.

Birbirine temas halinde olan halinde bulunan nesnelerde ısı akış yönlerini gösteriniz?

 HÜCRE VE HÜCRENİN ORGANELLERİ

Canlılar birbirinden farklı gibi gözükseler de mikroskopla incelendiğinde gözle görülemeyecek kadar

küçük hücrelerden oluşmaktadır.

Büyüme, gelişme, beslenme, solunum, boşaltım ve üreme gibi yaşamsal olaylar canlılar için ortak özelliktir.

Canlılar varlıklarını sürdürebilmesini sağlayan yaşamsal olaylar hücrelerde gerçekleşir.

Canlılık olaylarının gerçekleştiği hücreler çekirdek, sitoplazma ve hücre zarı olmak üzere 3 temel kısımdan oluşmaktadır.

Hücrenin Temel Kısımları

Hücre Zarı:

•Hücreye şekil ve dayanıklılık verir

•Hücreyi dış etkilerden korur

•Seçici ve geçirgendir.

•Canlıdır

Hücre Duvarı:

•Sadece bitki hücresinde bulunur

•Cansızdır

•Hücre zarının dışında bulunur

•Bitki hücrelerine dayanıklılık sağlar ve korur.

Çekirdek:

Hücrenin yönetim merkezidir ve yaşamsal olayların yürütülmesi çekirdek tarafından yürütülür.

Çekirdeğin yapısında bulunan kalıtsal materyaller bulunur.

Kromozom: canlılıkla ilgili kalıtsal yapıları taşır.

DNA:hücrenin yönetici molekülüdür. Üzerinde genetik kodları taşır.

Gen:DNA üzerinde bulunan bir özellikle özelleşmiş DNA bölümleridir.

Sitoplazma: Hücre zarı ve çekirdek arasında bulunan büyük bir bölümü sudan oluşan yarı akışkan maddedir.

Sitoplazma ; sindirim, enerji üretme, solunum gibi yaşamsal olayların gerçekleştiği yerdir.

Sitoplazmada yaşamsal olayların gerçekleşti yapılara organel denir.

Sitoplazmada; kloroplast, mitokondri, koful, ribozom, golgi cisimciği, endoplazmik retikulum , sentriyol ve lizozom gibi yaşamsal olayların gerçekleştiği organeller bulunur.

Mitokondri besinleri parçalayarak hücrenin enerji ihtiyacını karşılayan organeldir

•Bitki ve hayvan Hücrelerinde bulunur

  

Ribozom:  Hücreye özgü protein sentezi yapar.

• Bitki ve hayvan hücresinde bulunur.

Endoplazmik Retikulum Hücre zarı ve Çekirdek arasında bulunur Hücre içi madde iletimi sağlar

• Bitki ve hayvan hücresinde bulunur.

Koful Besin, su ve atık madde depolayabilir

•Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur

•Hayvan hücrelerinde küçük ve çok sayıda iken bitki hücrelerinde büyük ve az sayıdadır

Golgi Cisimciği salgı maddelerinin oluşmasında görevlidir Vücudumuzda ter, tükürük ve süt bezlerinde bulunur.

• Bitki ve hayvan hücrelerinde bulunur

Kloroplast sadece bitki hücrelerinde bulunur Kloroplast yapısında yeşil renkli klorofil içerir.

•Su ve karbondioksit kullanarak klorofil maddesi yardımıyla besin ve oksijen üretir Bu olaya fotosentez denir.

Lizozom hücre içerisinde yapılı besinlerin sindirilmesini sağlar.

•Hayvan hücrelerinde bulunur

Sentriyol hücre bölünmesinde görevlidir Bölünme sırasında iğ iplikleri oluşturur.

• Sadece hayvan hücrelerinde bulunur

Bitki Ve Hayvan Hücresi Arasındaki Farklar